Xông khí dung có tác dụng gì?

Xông khí dung có tác dụng gì là vấn đề mà nhiều người bệnh quan tâm tìm hiểu. Hiện nay xông khí dung một phương pháp điều trị phổ biến trong y học, đặc biệt trong điều trị các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản và các bệnh phổi mãn tính. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng làm rõ vấn đề này.

Khí dung là gì?

Trước khi tìm hiểu xông khí dung có tác dụng gì? Chúng ta cần tìm hiểu về khí dung trước, đây là phương pháp sử dụng máy phun thuốc dưới dạng sương mù, tác động trực tiếp lên niêm mạc của đường hô hấp trên hoặc dưới. 

Cách điều trị tại chỗ hiệu quả cho các bệnh liên quan đến niêm mạc đường hô hấp như viêm thanh quản, viêm mũi họng, viêm khí – phế quản, và viêm mũi xoang. Khi xông khí dung thuốc dưới dạng sương mù sẽ bám vào lớp lông chuyển trên niêm mạc, nhờ đó tác động trực tiếp lên các khu vực bị viêm nhiễm.

Các loại loại máy khí dung phổ biến hiện nay

Xông khí dung có tác dụng gì
Xông khí dung có tác dụng gì

Hiện nay có 02 loại máy khí dung chính đang được sử dụng rộng rãi bao gồm:

  • Máy khí dung tai mũi họng: Sản sinh ra các hạt khí dung lớn, giúp thuốc đọng lại trên niêm mạc của đường hô hấp trên.
  • Máy khí dung cho hệ thống hô hấp dưới: Phát ra các hạt thuốc nhỏ hơn, cho phép chúng đi sâu vào đường hô hấp dưới.

Khả năng hấp thu thuốc qua máy xông khí dung chỉ khoảng 2%. Thời gian tác động của thuốc khá ngắn, chỉ kéo dài từ 3 đến 4 tiếng. Do đó, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng khí dung từ 2 đến 4 lần mỗi ngày tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh. Tùy thuộc vào bệnh lý cụ thể và vị trí viêm nhiễm trong đường hô hấp trên hoặc dưới, bác sĩ sẽ quyết định loại thuốc pha để thực hiện phương pháp xông khí dung sao cho phù hợp.

Khả năng hấp thu thuốc qua máy xông khí dung có thể dao động từ 10-60% tùy thuộc vào loại thuốc, thiết bị sử dụng và kỹ thuật hít của bệnh nhân. Việc sử dụng đúng kỹ thuật có thể làm tăng đáng kể hiệu quả hấp thu thuốc.

Thời gian tác dụng của thuốc khí dung có thể thay đổi tùy theo loại thuốc sử dụng. Một số loại thuốc giãn phế quản có thể có tác dụng kéo dài từ 4 đến 12 giờ, trong khi các loại thuốc khác có thể có thời gian tác dụng ngắn hơn hoặc dài hơn.

Máy khí dung cho hệ thống hô hấp được sử dụng khá phổ biến với các chỉ định điều trị tai mũi họng bao gồm: cơn hen cấp tính, suy hô hấp, thở rít do thanh quản, cần làm loãng đờm trước khi điều trị, khó sử dụng bình xịt định liều, các loại thuốc chưa có bình xịt định liều, hoặc cần sử dụng kháng sinh dạng hít liều cao để kiểm soát hoặc điều trị các tình trạng nhiễm trùng kéo dài.

Xông khí dung có tác dụng gì?

Đáp án cho câu hỏi xông khí dung có tác dụng gì nằm ở con đường mà thuốc đươc đưa vào cơ thể bệnh nhân. Thông qua các thiết bị, thuốc được phân tán thành các hạt khí siêu nhỏ, giúp thâm nhập sâu vào mọi ngóc ngách của mũi và các xoang, thấm qua niêm mạc, và điều trị hiệu quả các bệnh viêm mũi, viêm xoang. 

Thuốc có khả năng giãn phế quản, giúp bệnh nhân dễ thở hơn khi gặp phải tình trạng co thắt khí quản, phế quản trong các bệnh viêm phế quản cấp, hen suyễn, hoặc viêm phổi tắc nghẽn mạn tính. Thông qua xông khí dung,  thuốc giúp làm loãng đờm, hỗ trợ việc ho và tống đờm ra ngoài một cách dễ dàng. 

Tác dụng của thuốc xảy ra nhanh chóng, chỉ sau 5 phút kể từ khi bắt đầu xông, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp khẩn cấp để cắt cơn khó thở. So với đường tiêm mất 15-30 phút và đường uống mất 30-60 phút, xông thuốc là phương pháp hạn chế tối đa các tác dụng phụ của thuốc lên các cơ quan khác trong cơ thể.

Tác dụng của thuốc có thể bắt đầu nhanh chóng, thường trong vòng 5-15 phút kể từ khi bắt đầu xông, tùy thuộc vào loại thuốc được sử dụng. Một số loại thuốc giãn phế quản có thể có tác dụng nhanh hơn so với các loại thuốc khác.

Các loại thuốc được dùng trong xông khí dung

Tùy thuộc vào từng loại bệnh và mức độ nặng – nhẹ, tùy từng loại thuốc chỉ định sử dụng thuốc xông khí dung phù hợp cho người bệnh. Cụ thể:

  • Đối với bệnh nhân viêm mũi, xoang, họng dị ứng có triệu chứng như hắt hơi, nghẹt mũi, sổ mũi,… thường được chỉ định sử dụng thuốc xông dạng corticoid hoặc các loại thuốc chống phù nề, xung huyết. Trong trường hợp bệnh nhân bị nhiễm khuẩn hoặc bội nhiễm, có thể cần phối hợp thêm kháng sinh.
  • Những trường hợp co thắt khí quản, phế quản do hen suyễn, viêm phế quản cấp, hoặc viêm phổi tắc nghẽn mạn tính,… cần sử dụng phương pháp xông  khí dung với thuốc giãn phế quản phù hợp để giúp bệnh nhân dễ thở hơn.
  • Khí dung kèm theo thuốc thích hợp cũng được sử dụng để làm loãng đờm cho bệnh nhân mắc các bệnh về phổi.
  • Trẻ em bị viêm tiểu phế quản do tắc đờm nhớt có thể được xông khí dung với nước muối để làm loãng đờm, giúp trẻ dễ ho và tống đờm ra ngoài.
  • Sử dụng tinh dầu từ lá khuynh diệp, bạc hà, sả, lá chanh, lá tía tô,… cùng với máy xông khí dung có thể giúp sát trùng, làm thông mũi, họng, giảm triệu 
  • Nếu muốn sử dụng tinh dầu để giảm triệu chứng cảm cúm, nên sử dụng các phương pháp khác như xông hơi hoặc khuếch tán tinh dầu trong không khí, và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Khi nào người bệnh cần xông khí dung?

Bên cạnh tìm hiểu xông khí dung có tác dụng gì, người bệnh cần phải xông khí dung khi nào cũng cần được sự hướng dẫn của người có chuyên môn. Bác sĩ sẻ chỉ định xông khí dung cho người bệnh trong việc điều trị các bệnh sau:

  • Điều trị viêm xoang, viêm mũi: Máy xông khí dung tạo ra các hạt nhỏ từ dung dịch chống viêm, giúp thuốc tiếp cận các vùng bị viêm, làm giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể hồi phục nhanh chóng.
  • Điều trị viêm họng cấp tính hoặc mạn tính: Hiện nay, nhiều loại máy xông khí dung được trang bị mặt nạ xông họng, hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị các bệnh lý viêm họng.
  • Điều trị viêm phế quản, hen phế quản: Bệnh nhân sẽ dễ thở hơn khi sử dụng khí dung với các loại thuốc phù hợp theo từng bệnh lý.

Quy trình xông khí dung đúng cách 

Sử dụng phương pháp xông khí dung cho trẻ em
Sử dụng phương pháp xông khí dung cho trẻ em

Trước khi sử dụng máy thở khí dung hãy rửa tay bằng xà phòng hoặc sát khuẩn tay nhanh. Việc này để đảm bảo không có vi khuẩn xâm nhiễm vào thiết bị và cơ thể. Các bước tiếp theo như sau:

Kiểm tra chất lượng của thuốc

Cần kiểm tra kỹ lưỡng chất lượng của thuốc trước khi sử dụng:

  • Kiểm tra hạn dùng.
  • Nhiệt độ, điều kiện bảo quản đúng quy định.
  • Quan sát thuốc xem có bị biến chất hay đổi màu không.
  • Bao bì đóng gói có bị hở, rò rỉ thuốc không.
  • Luôn đọc kỹ tên thuốc và chỉ sử dụng theo đúng liều lượng bác sĩ đã chỉ định.

Đổ thuốc vào cốc đựng thuốc và đeo mặt nạ thở

  • Giữ thẳng ống ngậm thẳng đứng để dễ rót và tránh làm đổ thuốc ra ngoài.
  • Đừng đổ đầy cốc vì nó có thể tạo hạt khí dung không đúng kích thước.
  • Khi đổ hãy ngửi xem thuốc có mùi lạ, mùi hôi nào không.
  • Mỗi máy phun khí dung đi kèm mặt nạ hoặc ống ngậm. Sử dụng ống ngậm giúp thuốc vào phổi nhiều hơn so với mặt nạ.

Tuy nhiên, vì việc sử dụng ống ngậm đòi hỏi sự hợp tác tốt từ bệnh nhân, nên không thích hợp cho trẻ dưới 5 tuổi. Khi sử dụng mặt nạ, cần áp sát mặt để tránh thuốc đọng lại hoặc thoát ra ngoài.

Vệ sinh máy sạch sẽ sau khi sử dụng

Vệ sinh toàn bộ dụng cụ máy thở sau khi sử dụng, súc họng sau khi thở khí dung 15 phút. Đây là việc làm quan trọng phải tuân thủ để đảm bảo thiết bị của bạn đảm bảo an toàn cho các lần sử dụng tiếp theo.

Sau khi thở khí dung, nên đợi ít nhất 30 phút trước khi súc miệng hoặc ăn uống, đặc biệt là khi sử dụng thuốc corticosteroid dạng hít, để đảm bảo thuốc có đủ thời gian tác dụng trên đường hô hấp.

Vì sao không nên lạm dụng xông khí dung?

Một số người nghĩ rằng sử dụng khí dung nhiều sẽ mau khỏi bệnh. Tuy nhiên, việc lạm dụng có thể dẫn đến sự phụ thuộc thuốc và tổn hại lâu dài cho phổi, vì phần lớn thuốc khí dung là corticoid, sử dụng quá liều có thể gây các tác dụng phụ nguy hiểm.

Để không lạm dụng xông khí dung,  nên tránh thực hiện ngay trước hoặc sau bữa ăn, hoặc khi có nhiều hoạt động trong nhà. Việc xông khí dung thường kéo dài 10-20 phút, trong thời gian này, bệnh nhân cần tập trung hít thở sâu nên cần một môi trường yên tĩnh để duy trì sự bình tĩnh, không lo lắng.

Kết luận

Hy vọng bài viết xông khí dung có tác dụng gì trên dây đã cung cấp cho bạn có được những kiến thức bổ ích. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả giải pháp này, người sử dụng cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trước khi áp dụng. Trong quá trình áp dụng, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường hoặc tác dụng phụ nào, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong khám và chữa bệnh, Phòng   khám Quang Hiền tại K27/2 Nguyễn Thành Hãn – TP. Đà Nẵng là nơi nên được ưu tiên hàng đầu.