Phì đại amidan – Những kiến thức cần biết để phòng và điều trị bệnh hiệu quả nhất

Phì đại amidan hay còn gọi là amidan to, là một tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, nhưng cũng có thể trở thành mối lo ngại cho người lớn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, tình trạng này có thể gây khó khăn trong việc nuốt và thở. Cùng tìm hiểu về tình trạng này qua phần nội dung sau đây.

Triệu chứng để nhận biết phì đại amidan dễ dàng

Phì đại amidan khá dễ dàng nhận biết

Amidan là một phần của vòng Waldeyer, bao gồm amidan khẩu cái (thường được gọi là “amidan”), amidan lưỡi, amidan vòm họng (VA), và mô lympho ở vòi nhĩ (không phải “amidan vòi”). Tổ chức này đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra miễn dịch, giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh. Vấn đề mà tổ chức này thường gặp phải chính là phì đại amidan (hay amidan to).

Đây là thuật ngữ chỉ tình trạng mô hạch hạnh nhân phình to một cách bất thường. Nếu tình trạng này thường xuyên làm ảnh hưởng đến người bệnh, bác sĩ có thể đề xuất cắt amidan để loại bỏ các mô thừa. Người bị tình trạng này là thường có các triệu chứng gồm:

  • Hôi miệng (hôi miệng kinh niên), thở bằng miệng
  • Ngáy to, ngưng thở khi ngủ
  • Không có khả năng tăng cân, giảm thèm ăn
  • Mệt mỏi mãn tính
  • Thính lực suy giảm hoặc mắc các bệnh viêm tai mãn tính.
  • Nhiễm trùng xoang tái phát

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng phì đại amidan

Amidan quá lớn phổ biến ở trẻ nhỏ, có thể do bẩm sinh hoặc di truyền (chứng amidan to bẩm sinh). Ngoài ra, phì đại amidan còn có thể do một số nguyên nhân khác như:

  • Viêm amidan mãn tính: Amidan quá lớn thường là hậu quả của bệnh viêm amidan mãn tính không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách, dẫn đến sưng tấy và viêm.
  • Bệnh viêm nhiễm đường hô hấp: Một số bệnh mạn tính như hen suyễn, viêm xoang hay viêm mũi mãn tính nếu không được điều trị kịp thời cũng có thể góp phần gây phì đại amidan.
  • Viêm nhiễm vùng miệng: Các tình trạng như sâu răng hay viêm lợi có thể khiến amidan nhiễm khuẩn, dẫn đến sưng tấy.
  • Tạng bạch huyết quá phát: Ở một số người, tổ chức bạch huyết phát triển mạnh có thể làm tăng kích thước hạch ở cổ và họng, đôi khi làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tại chỗ.
  • Phản ứng dị ứng: Amidan lớn có thể là kết quả của phản ứng với môi trường, hóa chất hay dị ứng. Khói thuốc lá và ô nhiễm không khí cũng có thể làm amidan phình to.
  • Phẫu thuật amidan không thành công: Trong một số trường hợp, can thiệp phẫu thuật không thành công có thể khiến amidan xung huyết, sưng tấy và phình to.
  • Phẫu thuật amidan không hoàn toàn: Trong một số trường hợp hiếm gặp, việc cắt bỏ amidan không hoàn toàn có thể dẫn đến sự tái phát của mô amidan còn sót lại, gây sưng tấy và phình to.

Nhìn chung, nguyên nhân phổ biến nhất của phì đại amidan là do tái phát bệnh và nhiễm trùng trong và xung quanh khu vực cổ họng. Amidan có vai trò sản xuất kháng thể chống nhiễm trùng, nên khi trẻ bị bệnh, amidan thường xuyên bị kích thích và phản ứng mạnh hơn bình thường.

Xem thêm: Tầm quan trọng của việc điều trị viêm amidan cấp kịp thời

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc amidan to?

Amidan có thể phát triển quá mức do nhiều nguyên nhân khác nhau như phần trên bài viết đã đề cập. Bên cạnh đó, cũng có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ phì đại amidan sau đây:

  • Di truyền: Nếu có người trong gia đình từng bị, khả năng mắc phải của trẻ cũng cao hơn.
  • Nhiễm trùng đường hô hấp: Các bệnh như viêm họng, viêm amidan cấp tính hoặc mãn tính có thể làm amidan phình to.
  • Môi trường: Sống trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc các chất gây dị ứng có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm và phì đại amidan.
  • Chế độ ăn uống: Thiếu dinh dưỡng hoặc chế độ ăn không hợp lý có thể ảnh hưởng đến sức khỏe miễn dịch, làm tăng nguy cơ viêm amidan.
  • Tình trạng sức khỏe: Các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch, như dị ứng hoặc bệnh hen suyễn, có thể tạo điều kiện cho amidan phì đại.

Những cách để hạn chế chứng phì đại amidan và điều trị khi cần thiết

Để hạn chế tối đa ảnh hưởng khi bị amidan to, việc hiểu rõ những cách hạn chế và điều trị khi cần thiết là rất quan trọng. Chú ý vào thói quen và lối sống tích cực cũng có thể giúp bạn quản lý tình trạng amidan to.

Chú ý và thực hiện một số thói quen sinh hoạt có lợi

Thăm khám để điều trị bệnh kịp thời

Để hạn chế nguy cơ phì đại amidan, việc xây dựng những thói quen sinh hoạt sau đây là rất cần thiết:

  • Xông hơi nước: Giúp giảm dịch mũi nhầy và tạo điều kiện cho việc xì mũi dễ dàng hơn, từ đó cải thiện hơi thở.
  • Súc miệng bằng nước muối ấm: Giúp giảm đau và khó chịu ở cổ họng, đồng thời ngăn chặn sự lây lan của nhiễm trùng. Kết hợp phương pháp này với xông hơi nước sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.
  • Sử dụng mật ong nguyên chất và củ nghệ: Với đặc tính kháng khuẩn và chống viêm, hỗn hợp sệt từ mật ong và nghệ có thể giúp giảm sưng và ngăn ngừa nhiễm trùng. Bạn nên dùng hỗn hợp này 4 lần mỗi ngày.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Để chăm sóc trẻ bị viêm hoặc phì tuyến amidan, cha mẹ có thể áp dụng những biện pháp tại nhà như sau để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn:

  • Hít hơi nước: Giảm bớt dịch mũi nhầy và hỗ trợ hệ thống thoát nước, cải thiện hơi thở.
  • Súc miệng bằng nước muối ấm: Giúp làm dịu cổ họng và ngăn chặn nhiễm trùng lây lan.
  • Kết hợp mật ong và nghệ: Tạo thành hỗn hợp sệt và cho trẻ ăn 4 lần/ngày, giúp giảm sưng và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Điều trị phì đại amidan theo chỉ định của bác sĩ

Chứng phì đại amidan thường chỉ cần điều trị nếu ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của trẻ (ăn, ngủ, thở). Nếu do nhiễm trùng tiềm ẩn, cha mẹ có thể cho trẻ dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Đối với tình trạng này do dị ứng, sử dụng bình xịt corticosteroid hoặc thuốc kháng histamin có thể giúp giảm triệu chứng.

Nếu tình trạng tắc nghẽn hoặc ngưng thở khi ngủ trở nên nghiêm trọng, gia đình có thể xem xét phẫu thuật cắt amidan. Đây là một thủ thuật đơn giản, được thực hiện dưới gây mê toàn thân, cho phép trẻ về nhà trong ngày và hồi phục hoàn toàn trong 7-10 ngày.

Kết luận

Nếu bạn hoặc con bạn đang gặp các triệu chứng của phì đại amidan, đừng chần chừ mà hãy đến ngay phòng khám Tai Mũi Họng Quang Hiền tại địa chỉ K27/2 Nguyễn Thành Hãn – TP. Đà Nẵng. Việc khám và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống. 

Phòng khám Tai Mũi Họng Quang Hiền tự hào có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm trong việc điều trị các bệnh lý liên quan đến tai mũi họng. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám và điều trị các bệnh Tai mũi họng, các bác sĩ sẽ nhanh chóng chẩn đoán tình trạng của bạn và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp. Để đặt lịch khám, vui long liên hệ qua các kênh liên lạc sau: