Theo ước tính, hiện nay có hơn 7 triệu người Việt Nam đang phải sống chung với chứng trào ngược dạ dày – một con số đáng báo động về tình trạng phổ biến này. Tuy nhiên, theo một số báo cáo về chứng bệnh này, hơn 80% triệu chứng của trào ngược dạ dày có thể được cải thiện thông qua chế độ ăn uống khoa học. Vậy trào ngược dạ dày nên ăn gì và không nên ăn gì để cải thiện sức khỏe? Bài viết dưới đây, hãy cùng Phòng Khám Quang Hiền tìm hiểu “bí quyết” lựa chọn thực phẩm thông minh giúp kiểm soát cơn trào ngược dạ dày hiệu quả.
Trào ngược dạ dày là gì? Biểu hiện của chứng trào ngược dạ dày
Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) là tình trạng mà acid trào ngược từ dạ dày lên khu vực thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ chua, ợ nóng, viêm họng kéo dài,…Tình trạng này có thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng, viêm thực quản và một số vấn đề liên quan đến hệ hô hấp, gây hại đến sức khỏe.
>> Xem thêm: Viêm họng do trào ngược khác gì với viêm họng thông thường
Một số dấu hiệu dễ gặp ở hầu hết các bệnh nhân trào ngược dạ dày có thể kể đến như:
– Thường xuyên ợ chua, ợ hơi, ợ nóng
– Cảm giác nóng rát ở vùng giữa ngực và họng
– Hôi miệng và có cảm giác có vị đắng trong miệng do dịch mật
– Thường xuyên cảm thấy buồn nôn hoặc nôn
– Xuất hiện tình trạng tức ngực, đau thắt ở ngực, lan ra phần cánh tay và sau lưng
– Tiết nước bọt liên tục
– Xuất hiện tình trạng đau họng, ho khan, khản giọng,…
– Thường xuyên cảm thấy ăn khó tiêu, chán ăn hoặc ăn không ngon miệng
Ngoài các dấu hiệu trên, người bị trào ngược dạ dày còn có thể gặp một số biểu hiện khác như đầy bụng, khó tiêu, hen suyễn viêm phổi,…
Trào ngược dạ dày nên ăn gì để cải thiện sức khỏe?
Trào ngược dạ dày là bệnh lý liên quan trực tiếp đến dạ dày và đường tiêu hóa vì vậy vấn đề ăn uống luôn cần được lưu tâm để tránh sự kích thích quá mức lên cơ quan này trong quá trình điều trị và hồi phục. Vậy bệnh nhân bị trào ngược dạ dày nên ăn gì? Dưới đây là một số thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa và cải thiện các triệu chứng trào ngược dạ dày mà bạn nên tham khảo:
Gừng – nghệ vàng
Trào ngược dạ dày nên ăn gì để cải thiện sức khỏe? Gừng và nghệ là 2 thực phẩm cực tốt cho người bệnh bị trào ngược dạ dày. Trong thành phần có chứa các hợp chất gingerol và shogaol, gừng và nghệ mang lại khả năng chống viêm hiệu quả. Ngoài ra, chúng còn là những thực phẩm có thể kích thích sản xuất enzyme tiêu hóa, giảm cảm giác đầy bụng, đầy hơi, có tác dụng hỗ trợ điều trị ợ nóng, ợ hơi, ợ chua ở bệnh nhân bị trào ngược.
Với gừng, bạn có thể sử dụng chung với thực đơn hằng ngày hoặc pha trà bằng 1 2 lát gừng mỏng. Còn với nghệ vàng, bạn có thể sử dụng dưới dạng tinh bột hoặc nano curcumin để đạt hiệu quả cao.
Đậu, đỗ
Đỗ, đậu là một trong những loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ và các amino acid cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường hệ tiêu hóa, rất tốt cho bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, một số loại đậu như đậu tương, đậu Hà Lan, đậu đen, đậu xanh,…còn có chứa carbohydrat phức hợp có thể gây ra chứng đầy hơi nếu không được chế biến đúng cách. Để giảm bớt các carbohydrat phức hợp có trong đậu, bạn có thể ngâm chúng qua đêm để làm mềm đậu trước khi chế biến. Ngoài ra, bạn cũng nên từng lượng nhỏ vừa phải để cơ thể dễ dàng thích nghi dần.
Bánh mì & Bột yến mạch
Bột yến mạch và bánh mì là những thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn của bệnh nhân bị trào ngược dạ dày. Cả bột yến mạch và bánh mì đều có khả năng “thấm hút” bớt lượng axit dư thừa có trong dạ dày, giúp giảm nhanh cảm giác đau rát, ợ chua do trào ngược dạ dày gây ra.
Những tinh bột có trong bánh mì sẽ hấp thụ dịch vị axit trong quá trình di chuyển từ thực quản đến dạ dày. Bên cạnh đó, bánh mì cũng giúp cung cấp đủ năng lượng và phù hợp với khẩu vị của nhiều người. Trong khi đó, yến mạch là thực phẩm giàu chất xơ và hàm lượng dinh dưỡng cao không chỉ giúp làm dịu đầy mà còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp thức ăn dễ dàng di chuyển hơn. Chất xơ có trong bột yến mạch còn có tác dụng làm giảm cholesterol xấu trong máu, từ đó bảo vệ sức khỏe tim mạch tốt hơn.
>> Xem thêm: Ngủ trưa dậy bị đau đầu? cảnh báo nguy hiểm từ cơ thể?
Các loại đạm dễ tiêu
Bệnh nhân bị trào ngược dạ dày nên ăn gì? Các loại thực phẩm chứa đạm dễ tiêu như thịt thăn lợn, thịt ngan, tim lợn, thịt lưỡi lợn,…sẽ giúp trung hòa axit và giảm đáng kể các triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, các loại thịt nạc cũng là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, ít chất béo sẽ giảm thiểu được sự kích thích đối với dạ dày của bạn.
Sữa, Sữa chua
Sữa tươi là thực phẩm giàu đạm, canxi, vitamin và đa dạng khoáng chất là thực phẩm có thể hỗ trợ cải thiện các vấn đề về trào ngược dạ dày. Sữa khi vào dạ dày sẽ hỗ trợ cơ thể trung hòa dịch vị thừa, làm lành, hồi phục các niêm mạc bị tổn thương. Tuy nhiên cần lưu ý không nên uống sữa vào lúc vừa ngủ dậy hay lúc bụng đói. Nên uống sữa sau khi ăn khoảng 60 phút. Nên dùng sữa ấm, nếu dùng sữa quá lạnh hoặc quá nóng đều không tốt cho tình trạng bệnh.
Ngoài ra, người bị trào ngược dạ dày cũng có thể dùng sữa chua để cải thiện tình trạng bệnh. Các men tiêu hóa và lợi khuẩn có trong sữa chua sẽ giúp đẩy nhanh quá trình tiêu hóa, cải thiện tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương do trào ngược.
Rau xanh
Hầu hết các loại rau củ, rau xanh đều là các thực phẩm giàu chất xơ, khoáng chất, vitamin, ít chất béo và đường. Những dưỡng chất này không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn có khả năng chống viêm và hỗ trợ hệ miễn dịch hiệu quả. Chất xơ trong rau xanh có thể giúp tăng cường nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và giảm các triệu chứng của trào ngược dạ dày.
Người bị trào ngược nên ăn các loại rau củ như: dưa chuột, cải xoăn, khoai lang, khoai tây, bí ngô, cà rốt, bông cải xanh, xà lách….
Trái cây ít axit hoặc không chua
Trái cây là nhóm thực phẩm cung cấp nhiều vitamin và chất xơ, là thực phẩm vô cùng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, đối với người bị trào ngược dạ dày thì các loại trái cây chứa nhiều acid tự nhiên lại không hề tốt, thay vào đó các loại quả có ít hoặc không chứa axit mới là các hoa quả cần được bổ sung. Việc lựa chọn các loại quả có ít hoặc không chứa axit sẽ giúp hạn chế tình trạng dư thừa axit trong dạ dày, cải thiện tình trạng ợ chua và trào ngược.
Để giải đáp thắc mắc, trào ngược dạ dày nên ăn gì thì đây là danh sách một số loại quả được khuyến nghị cho người bị trào ngược dạ dày nên sử dụng đó là: chuối chín, dưa hấu, dưa gang, táo ngọt, bơ, đu đủ chín, lựu, ổi, thanh long,…
Thực đơn mẫu bữa sáng cho người trào ngược dạ dày
Bữa sáng là yếu tố quyết định lên tới 30% mức độ biểu hiện của các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Nếu bạn đang thắc mắc không biết trào ngược dạ dày nên ăn gì và thực đơn thế nào mới ổn thì có thể tham khảo bảng thực đơn mẫu sau đây:
| Thứ 2 | Thứ 3 | Thứ 4 | Thứ 5 | Thứ 6 | |
| Sáng | Sữa chua + trái cây | Sandwich/ bánh mì + bơ đậu phộng | Cháo hoặc súp | Bánh mì, sandwich + trứng ốp la/ trứng luộc, chả lụa | Sữa chua + các loại hạt, sữa yến mạch |
| Trưa | Gạo lứt + thịt lợn luộc + salad + canh rau mồng tơi | Thịt bò xào súp lơ + canh rau dền | Cáp hấp + canh cải xanh | Gạo lứt + thịt kho tiêu + canh cà chua | Nui, bánh canh, hủ tiếu, cháo |
| Tối | Cá kho + cơm + canh củ quả | Mì ý bò bằm sốt cà chua | Thịt bò áp chảo + rau luộc | Tôm, mực xào + salad | Cá hấp + cải ngọt xào |
| Bữa ăn nhẹ | Sữa tươi, sữa chua, bánh ăn nhẹ | Hoa quả tươi: dưa hấu, chuối, bơ | Rau củ tươi: cà chua, salad | Sữa tươi, sữa chua, bánh ăn nhẹ | Bánh mì, sandwich, yến mạch |
4 sai lầm ăn uống khiến chứng trào ngược dạ dày trầm trọng hơn
Bên cạnh các thắc mắc người trào ngược dạ dày nên ăn gì thì bạn cũng cần cẩn trọng với một số thói quen ăn uống sau đây để tránh các triệu chứng trào ngược dạ dày bị trở nên trầm trọng hơn:
Ăn nhiều loại quả có tính axit, quả nhiều nhựa, chát
Trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng gì? Một trong những nhóm thực phẩm cần hạn chế đối với những người bị trào ngược dạ dày đó là các loại trái cây chua, các thực phẩm có tính axit cao, quả chứa nhiều nhựa, chát. Các loại trái cây chua như quýt, chanh, cam, bưởi,… thường có hàm lượng axit cao, có thể kích thích sản xuất axit dạ dày, làm kích ứng niêm mạc thực quản dẫn đến cảm giác đầy hơi và ợ chua.
Còn các loại quả chát như hồng xiêm, hồng, sung thường chứa nhiều chất nhựa, khi đi xuống hệ tiêu hóa sẽ cộng hưởng với axit trong dạ dày có thể hình thành nên các viên sỏi thận, gây cản trở quá trình tiêu hóa.
Ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo, dầu mỡ
Đối với chứng trào ngược dạ dày, người bệnh cần hạn chế các món ăn chiên rán, thức ăn nhanh, loại thực phẩm nhiều chất béo như mỡ động vật. Việc tiêu thụ các thực phẩm này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa mà còn làm giảm hiệu suất hoạt động tiêu hóa và gia tăng thêm các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày.
Uống cà phê, hút thuốc lá, uống bia rượu
Các loại đồ uống có chứa cồn và chất kích thích như rượu, bia, cà phê hoặc trà chứa caffeine đều có thể làm giãn cơ tại vòng dưới của thực quản, tăng sản xuất axit trong dạ dày, gây tổn thương cho niêm mạc. Ngoài ra, các loại đồ uống có ga cũng có thể gây ra cảm giác đầy hơi, khó tiêu và chướng bụng, khiến dạ dày co thắt mạnh hơn, ảnh hưởng trầm trọng đến quá trình điều trị chứng trào ngược dạ dày.
>> Xem thêm: Trào ngược họng thanh quản nên ăn gì và kiêng ăn gì?
Thức ăn có nhiều gia vị cay nồng, nóng
Các món ăn cay cũng là yếu tố kích thích dạ dày gây ra các triệu chứng của trào ngược. Vì vậy người bệnh cần hạn chế việc ăn cay và sử dụng các gia vị cay như ớt, mù tạt, bạc hà, tỏi,..trong thực đơn hằng ngày. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần hạn chế sử dụng muối để tránh làm rối loạn hoạt động của cơ thắt.
5 loại thảo dược hỗ trợ giảm chứng trào ngược dạ dày hiệu quả
Trong lâm sàng hiện nay, các loại thảo dược tự nhiên cũng được ghi nhận là có hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị tình trạng trào ngược dạ dày. Dưới đây là 5 loại thảo dược tự nhiên giúp hỗ trợ bệnh trào ngược dạ dày hiệu quả mà bạn nên biết:
1. Nghệ tươi và mật ong
Hoạt chất Curcumin có trong nghệ tươi là thành phần giúp ngăn ngừa viêm loét, bảo vệ niêm mạc dạ dày và kiểm soát tình trạng viêm nhiễm hiệu quả. Bạn có thể dùng nghệ giã nhuyễn với khoảng 100ml nước ấm và thêm 1 muỗng mật ong, sử dụng trước khi ăn từ 15 – 30 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.
2. Lá khôi tía
Lá khôi tía chứa các hoạt chất như Glucosid và Tanin có thể giúp sát khuẩn, chống viêm và chữa lành các tổn thương trong thành dạ dày thực quản. Đồng thời, lá khôi tía còn có thể cân bằng hàm lượng axit dạ dày vô cùng hiệu quả. Sau khi rửa sạch lá khôi tía tươi, tiến hành đun sôi cùng 200ml và uống thay nước hằng ngày.
3. Cam thảo
Cam thảo chứa Deglycyrrhizinated (DGL) là hoạt chất giúp kích thích sản xuất chất nhờn, bảo vệ niêm mạc thực quản khỏi tổn thương do axit dạ dày. Để điều trị bằng cam thảo, người bệnh có thể hòa 5g cam thảo với khoảng 100ml nước lọc và uống từ 20 – 30 phút trước bữa ăn, mỗi ngày uống 1 lần.
4. Nha đam
Nha đam được xem là dược liệu có chứa hoạt chất chống oxy hóa, giúp chống viêm và ngăn chặn sự tấn công của gốc tự do, bảo vệ niêm mạc dạ dày. Nha đam sau khi gọt vỏ sẽ ngâm vào muối loãng khoảng 10 phút. Sau đó xay nhuyễn nha đam đã gọt vỏ cùng với mật ong. Thêm 500ml nước ấm vào hỗn hợp và bảo quản trong tủ lạnh và sử dụng hỗn hợp trên 2 muỗng mỗi ngày.
5. Hoa cúc
Hoa cúc là dược liệu có tác dụng trung hòa axit dạ dày, giảm co thắt đường tiêu hóa, giúp giảm các triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày hiệu quả. Đồng thời, hoa cúc còn có tác dụng tốt giảm bớt căng thẳng,lo âu và cải thiện tình trạng mất ngủ. Bạn có thể pha trà hoa cúc, sử dụng trước khi ngủ khoảng 60 phút.
Trên đây là những chia sẻ chi tiết của phòng khám Quang Hiền xung quanh thắc mắc trào ngược dạ dày nên ăn gì và không nên ăn gì. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp những người bị chứng trào ngược dạ dày sẽ có được một thực đơn hoàn hảo để hỗ trợ cải thiện quá trình chữa và hồi phục bệnh.