Viêm họng trào ngược là một trong những biến chứng phổ biến của trào ngược dạ dày – thực quản, gây đau rát cổ họng, khản tiếng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Theo báo Dân Trí, tại Việt Nam, bệnh lý này tác động đến khoảng 10-15% dân số, đồng nghĩa với hàng triệu người đang phải đối mặt với các triệu chứng khó chịu mỗi ngày. Vậy viêm họng trào ngược kiêng gì để giảm kích thích cổ họng và hạn chế những biến chứng? Cùng phòng khám Quang Hiền tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!
Tại sao trào ngược dạ dày lại gây ra viêm họng?
Để hiểu vì sao trào ngược dạ dày lại gây viêm họng, trước tiên chúng ta cần hiểu về cơ chế của bệnh. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi dịch dạ dày bao gồm axit và enzym tiêu hóa trào ngược lên thực quản. Khi axit tiếp xúc với niêm mạc họng, nó gây kích ứng, viêm nhiễm và tổn thương mô họng, bởi vùng này thường không được bảo vệ trước sự tấn công của axit như niêm mạc dạ dày.
Viêm họng do trào ngược thường nghiêm trọng hơn vào ban đêm đặc biệt khi nằm do tư thế này tạo điều kiện thuận lợi cho axit dạ dày đi lên thực quản. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau rát họng, khản tiếng vào buổi sáng và ho dai dẳng không có đờm hoặc cảm giác nghẹn vướng nơi cổ họng. Nếu sự kích thích này kéo dài liên tục có thể dẫn đến tình trạng viêm họng mãn tính nếu không được kiểm soát kịp thời.
>> Xem thêm: Giải đáp thắc mắc mẹ bị viêm họng có lây cho con hay không
Không giống như viêm họng do virus hay vi khuẩn, viêm họng trào ngược thường không kèm theo triệu chứng sốt hay sưng amidan. Vậy làm sao để phân biệt được giữa viêm họng thông thường và viêm họng do trào ngược.
Cách phân biệt giữa viêm họng trào ngược và viêm họng thông thường
Không phải tất cả các trường hợp viêm họng đều giống nhau. Viêm họng do trào ngược dạ dày và viêm họng thông thường do virus, vi khuẩn có cơ chế hoạt động hoàn toàn khác biệt. Nhận biết đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn chọn phương pháp điều trị phù hợp và tránh tái phát.
|
Tiêu chí phân biệt |
Viêm họng trào ngược |
Viêm họng thông thường |
| Nguyên nhân | Do axit dạ dày trào ngược lên thực quản. | Do virus, vi khuẩn gây ra. |
| Thời gian kéo dài triệu chứng | Xuất hiện dai dẳng, liên tục hoặc theo chu kỳ. | Kéo dài từ 3-7 ngày và có thể tự thuyên giảm nếu nguyên nhân là do virus. |
|
Triệu chứng kèm theo |
||
| Đau rát họng | Xảy ra nhiều vào ban đêm hoặc vào sáng sớm. | Xảy ra cả ngày, đặc biệt sau khi nuốt. |
| Ho | Ho khan kéo dài. | Ho có đờm. |
| Khản tiếng | Thường xuyên xảy ra. | Ít gặp trừ trường hợp viêm thanh quản. |
| Cảm giác nghẹn ở cổ | Có cảm giác như có dị vật vướng ở trong cổ họng. | Hiếm gặp. |
| Sốt, đau đầu, sưng amidan | Không phổ biến. | Sốt cao, ớn lạnh, cơ thể mệt mỏi, khó chịu. |
| Chảy nước mũi | Không phổ biến. | Thường đi kèm khi cảm lạnh hoặc cúm. |
| Yếu tố kích thích | Đồ ăn cay nóng, dầu mỡ, rượu bia, thuốc lá,… và thói quen nằm ngay sau khi ăn xong. | Khi tiếp xúc với không khí lạnh, ô nhiễm khói bụi hoặc tiếp xúc với người bệnh khác. |
| Phương pháp điều trị | Kiểm soát tình trạng trào ngược dạ dày | Dùng thuốc kháng viêm, giảm đau ức chế virus, vi khuẩn. |
Bảng so sánh và phân biệt giữa viêm họng trào ngược và viêm họng do virus, vi khuẩn thông thường
Viêm họng trào ngược có nguy hiểm không?
Nếu viêm họng trào ngược không được điều trị đúng cách, tình trạng axit dạ dày liên tục trào ngược có thể gây tổn thương ở cổ và thực quản. Một số biến chứng có thể xảy ra phải kể đến như:
Viêm nhiễm mãn tính: Viêm họng trào ngược kéo dài có thể dẫn đến viêm nhiễm mãn tính, làm tổn thương niêm mạc họng.
Tổn thương niêm mạc thực quản: Axit dạ dàng có thể làm tổn thương lớp niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm loét thực quản hoặc hẹp thực quản. Lúc này người bệnh sẽ có cảm giác thức ăn bị nghẹn vướng khi nuốt, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
>> Xem thêm: Ngủ trưa dậy bị đau đầu? cảnh báo nguy hiểm từ cơ thể?
Một số biến chứng hiếm gặp của viêm họng do trào ngược dạ dày bao gồm viêm dây thanh quản, viêm hầu họng thanh quản, áp xe hầu họng, thậm chí gia tăng nguy cơ ung thư thực quản. Vì thế, bạn không nên chủ quan để viêm họng trào ngược kéo dài dẫn đến những tổn thương khó phục hồi.
Phương pháp điều trị viêm họng trào ngược hiệu quả
Hiện nay việc điều trị viêm họng trào ngược thường tập trung vào gốc rễ của bệnh là kiểm soát việc trào ngược dạ dày, giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương niêm mạc họng. Các bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn phương pháp điều trị phù hợp cũng như viêm họng trào ngược kiêng gì, ăn gì để đạt hiệu quả tốt nhất.
Điều chỉnh chế độ ăn uống – Viêm họng trào ngược kiêng gì, ăn gì?
Bệnh nhân trào ngược dạ dày và viêm họng trào ngược nên ăn gì? Người bị viêm họng trào ngược nên ăn thực phẩm dễ tiêu hóa, ít gây kích thích dạ dày như bột yến mạch, bánh mì, chuối, táo, sữa hạnh nhân và rau xanh. Các loại đạm dễ tiêu như cá, thịt gà, đậu hũ cũng là lựa chọn tốt. Nên ưu tiên chế biến dạng luộc, hấp, tránh chiên rán nhiều dầu mỡ.
Bên cạnh đó, bữa ăn cuối cùng trong ngày nên cách giờ đi ngủ ít nhất 3 giờ để tránh dạ dày chưa kịp tiêu hóa hết thức ăn, khiến axit dễ trào lên khi nằm xuống.
Bệnh nhân trào ngược dạ dày và viêm họng trào ngược kiêng gì?
Kiêng thực phẩm nhiều chất béo
Người bệnh cần hạn chế tiêu thụ các thực phẩm giàu chất béo như mỡ động vật và đồ chiên rán. Bởi việc tiêu thụ các loại thực phẩm này không chỉ làm tăng thời gian tiêu hóa thức ăn mà còn tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản, khiến bệnh thêm trầm trọng hơn.
Kiêng các chất kích thích từ rượu bia, thuốc lá, cà phê
Khi bạn bị viêm họng trào ngược cần tránh tiêu thụ các loại đồ uống có chứa cồn như rượu bia và chất kích thích như cà phê, trà đậm, socola, cacao… vì các loại đồ uống này có thể gây gia tăng sự giãn nở cơ ở vùng thực quản, khiến axit dễ trào ngược hơn. Bên cạnh đó, nước uống có ga và soda cũng có thể làm căng cơ bụng và tác động không tốt đến cơ thắt dạ dày thực quản, vì vậy bạn cũng cần hạn chế sử dụng.
Kiêng hoa quả chứa nhiều axit
Hoa quả cũng là một phần quan trọng của chế độ dinh dưỡng, cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên các loại quả chua như cam, chanh, bưởi, quýt, cà chua, dứa… cần được hạn chế khỏi chế độ ăn uống của người bệnh. Bởi những loại trái này này thường có hàm lượng axit cao và chứa nhiều vitamin C có thể khiến kích thích sản xuất axit dạ dày. Không chỉ là việc ăn mà việc uống các loại nước ép này cũng cần được hạn chế.
Kiêng các loại gia vị
Các loại gia vị thường được sử dụng trong bữa ăn hàng ngày, tuy nhiên đối với những người có vấn đề về sức khỏe thì cần hạn chế những gia vị cay như ớt, bạc hà, hành và tỏi. Bởi trong thành phần của những gia vị này có thể kích thích lớp màng thực quản và gây ra cảm giác nóng rát trong dạ dày.
Ngoài các gia vị trên, người bệnh cũng cần hạn chế việc sử dụng muối vì nó có thể làm rối loạn hoạt động của cơ thắt dạ dày. Thay vào đó bạn có thể sử dụng nước mắm hoặc nước tương ít muối để tăng hương vị cho món ăn.
Khi người bệnh đã hiểu rõ viêm họng trào ngược kiêng gì thì việc thực hiện điều chỉnh chế độ ăn uống sinh hoạt theo hướng dẫn là rất cần thiết.
Thay đổi thói quen sinh hoạt
- Người bệnh cần tránh mặc quần áo quá chật hoặc không ăn quá no, quá muộn vào buổi tối, không cúi quá lâu, trong vòng 2 giờ sau khi ăn không nên nằm ngay và uống quá nhiều nước trong khi ăn.
- Tư thế ngủ với đầu cao hơn chân khoảng 15cm cũng giúp người bệnh hạn chế axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên cổ, từ đó giảm các triệu chứng.
- Nâng cao phần trên cơ thể từ 15-20cm khi ngủ bằng cách kê gối dưới cả đầu và vai (không chỉ dưới đầu) hoặc nâng đầu giường khoảng 10-20 độ sẽ giúp hạn chế axit trào ngược, giảm khó chịu và bảo vệ cổ họng tốt hơn.
- Nếu người bệnh mắc thừa cân béo phì, thì việc giảm cân cũng là một phần quan trọng trong quy trình điều trị viêm họng trào ngược.
- Stress và lo âu có thể làm cho các triệu chứng trào ngược trở nên trầm trọng hơn. Bởi khi căng thẳng cơ thể sẽ sản sinh ra Cortisol một hormon giúp đối phó với trầm cảm, tuy nhiên hormon này lại có hại cho hệ tiêu hóa và làm giãn cơ vòng thực quản dưới, khiến axit dễ trào ngược.
Nếu đã điều chỉnh thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống nhưng tình trạng viêm họng trào ngược không thuyên giảm, người bệnh nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn các phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc can thiệp y khoa phù hợp.
Trên đây là những chia sẻ của phòng khám Quang Hiền về thắc mắc viêm họng trào ngược kiêng gì, hy vọng đã mang đến cho quý vị những thông tin hữu ích. Nếu bạn có triệu chứng viêm họng trào ngược, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được thăm khám và điều trị kịp thời nhằm hạn chế tối đa biến chứng của bệnh nhé!