Khạc đờm ra máu không chỉ là triệu chứng gây hoang mang mà còn tiềm ẩn nguy cơ liên quan đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Bài viết này, phòng khám Quang Hiền sẽ cung cấp thông tin toàn diện cho bạn về nguy cơ, các chẩn đoán, cách điều trị và các yếu tố nguy cơ phổ biến giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe hô hấp của mình.
Khạc đờm ra máu – dấu hiệu không thể xem thường
Khạc đờm là phản xạ tự nhiên của cơ thể để tống các chất đờm ra khỏi cơ thể. Thông thường, chất đờm có thể trong suốt hoặc có màu hơi đục. Tuy nhiên đôi khi chất đờm lại có màu đỏ tươi hoặc hồng.
>> Xem thêm: Nuốt nước bọt đau họng: Dấu hiệu bệnh lý nguy hiểm hay chỉ viêm họng thông thường?
Một số dạng khạc đờm ra màu thường thấy bao gồm:
- Khạc đờm có lẫn máu tươi
- Khạc đờm có lẫn máu đỏ tươi kèm theo bọt nhỏ
- Khạc đờm kèm cục máu đông, đồng thời đi kèm với các triệu chứng nóng ngực, khó thở
- Khạc đờm có sợ máu nằm rải rác bên trong
- Khạc đờm có mùi hôi, đờm màu xanh hoặc vàng có lẫn một ít máu
Triệu chứng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, từ thanh niên khỏe mạnh đến người cao tuổi ốm yếu. Theo các chuyên gia khoa hô hấp, có hơn 40% trường hợp khạc đờm ra máu đều có nguyên nhân chủ yếu từ các bệnh lý nghiêm trọng, cần có sự can thiệp y tế khẩn cấp.
Nguyên nhân gây ra tình trạng khạc đờm ra máu
Hiện tượng khạc đờm ra máu có thể kể đến rất nhiều nguyên nhân tuy nhiên nổi bật là các vấn đề về đường hô hấp và hệ tuần hoàn máu phổi. Tình trạng này cũng là dấu hiệu cảnh báo của nhiều căn bệnh nguy hiểm mà bạn phải đặc biệt lưu tâm.
Các nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng khạc đờm ra máu có thể kể đến như:
– Viêm phế quản cấp/mãn tính: Đây là nguyên nhân chủ yếu, chiếm đến 30% tổng số ca có dấu hiệu khạc đờm ra máu khi đi khám. Viêm phế quản cấp/mãn tính là tình trạng viêm xảy ra ở đường dẫn khí trong phổi, gây ra tình trạng hẹp, co thắt và tắc nghẽn đường thở. Lúc này người bệnh sẽ có các triệu chứng đau họng, ho có đờm, thở khò khè, có lẫn máu trong đờm,…
– Giãn phế quản: Tình trạng giãn phế quản có thể khiến vùng phế quản và đường thở bị sưng to khiến dịch nhầy được sản xuất ra nhiều hơn, khi máu thoát vào lòng phế quản, lâu dần tích tụ sẽ gây ra tình trạng, ho, khạc đờm ra máu, thường máu sẽ có màu đỏ tươi hoặc máu cục, máu đông
– Lao phổi: Khạc đờm ra máu cũng là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh lao phổi bởi bệnh nhân mắc bệnh này thường xuyên gặp phải hiện tượng khạc đờm ra máu, đi kèm với các triệu chứng giảm cân đột ngột, mệt mỏi, sốt về chiều,…
– Ung thư phổi hoặc vòm họng: Người bị ung thư phổi ngoại việc khạc đờm ra máu còn thường có các triệu chứng như đau ngực, mệt mỏi, chán ăn, thở khò khè,…Trong khi người bị ung thư vòm họng cũng xuất hiện các triệu chứng tương tự.
– Chấn thương đường hô hấp do hóc dị vật: Khi đường hô hấp bị tổn thương do hóc dị vật có thể khiến cổ họng đau rát, niêm mạc họng bị xước và ứ máu. Khi khạc đờm, với áp lực mạnh, mạch máu ở niêm mạc sẽ vỡ ra và dính vào đờm. Bên cạnh bị hóc dị vật, các bệnh lý say đây cũng có thể gây tổn thương lên đường hô hấp: viêm mũi, viêm amidan, viêm họng,…
Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng, bất kỳ trường hợp khạc đờm ra máu nào cũng cần được thăm khám và chẩn đoán kịp thời để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý nguy hiểm. Đặc biệt, nếu tình trạng này kéo dài đi kèm với các triệu chứng như ho dai dẳng, sụt cân không rõ nguyên nhân, sốt về chiều, người mệt mỏi thì cần đến ngay cơ sở y tế hoặc bệnh viện để được kiểm tra và điều trị phù hợp.
Yếu tố nguy cơ gây nên tình trạng khạc đờm ra máu
Ngoài các nguyên nhân về bệnh lý, một số tác nhân từ môi trường cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện các triệu chứng khạc đờm ra máu như:
- Thường xuyên hút thuốc lá, thuốc lào: Thói quen này sẽ gây tổn thương nên vùng niêm mạc hô hấp, về lâu về dài cũng gây ảnh hưởng không tốt đến phổi
- Thường xuyên làm việc, tiếp xúc với hóa chất trong môi trường độc hại
- Tiền sử gia đình mắc các bệnh về hô hấp mãn tính
- Tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài, thường xuyên phải hít khói bụi ô nhiễm
Quy trình chẩn đoán chuyên khoa xác định nguyên nhân
Tại phòng khám tai mũi họng Quang Hiền, để xác định nguyên nhân của tình trạng khạc đờm ra máu, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm một số xét nghiệm sau:
- Chụp X-quang phổi: chụp thẳng/nghiêng
- Nội soi phế quản ống mềm
- Xét nghiệm đờm tìm tế bào lạ
- Xét nghiệm công thức máu
- CT Scan ngực với độ phân giải cao
>> Xem thêm: Viêm họng hạt: Phương pháp điều trị hiệu quả và phòng ngừa tái phát hiệu quả
Dựa vào các đặc điểm của đờm và máu, bác sĩ có thể xác định một số tình trạng bệnh lý:
– Nếu đờm có mủ kèm theo tia máu hoặc sợi máu, có thể người bệnh đang mắc phải chứng phù phổi cấp, ung thư vòm họng, ung thư khí quản, lao phổi, giãn khí phế quản hoặc các bệnh viêm họng
– Nếu đờm có màu đen thì có thể đây là triệu chứng của bệnh tắc nghẽn phổi
– Nếu đờm có mủ nhầy, có màu vàng thì bệnh nhân có thể đang mắc phải chứng viêm phế quản hoặc viêm phổi
– Nếu đờm trong suốt hoặc trắng nhạt, sủi bọt, có dính máu tươi, có thể thấy người bệnh đang mắc phải chứng viêm phế quản mãn tính hoặc viêm phổi giai đoạn đầu.
Sau khi xác định được nguyên nhân, tìm được đúng bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp thích hợp để điều trị mang lại hiệu quả tốt nhất.
Phác đồ điều trị hiện đại tại phòng khám Quang Hiền
Tình trạng khạc đờm ra máu được chia làm 3 mức độ nặng nhẹ khác nhau. Không phải tất cả các trường hợp khạc đờm ra máu đều cần phải can thiệp mạnh. Tại phòng khám Quang Hiền, bác sĩ luôn chuẩn bị, lên các phác đồ điều trị phù hợp nhất với tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Dưới đây là 2 hướng điều trị chính thường được áp dụng:
Điều trị tại nhà – Giảm triệu chứng, hỗ trợ hồi phục
Trong những trường hợp khạc đờm ra máu nhưng chỉ là biểu hiện nhẹ, không phải là triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng thì bạn hoàn toàn có thể tự chăm sóc và cải thiện triệu chứng ngay tại nhà thông qua các biện pháp đơn giản sau:
– Súc miệng bằng nước muối sinh lý 0.9%: Hỗ trợ sát khuẩn vùng họng, giảm viêm, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển. Nên súc miệng khoảng 2-3 lần/ngày, đặc biệt sau khi ăn và trước khi đi ngủ để đạt được hiệu quả tốt nhất
– Uống đủ từ 2-2.5L nước mỗi ngày: Uống đủ nước là cách tốt nhất để giữ cổ họng và vùng niêm mạc luôn ẩm ướt, từ đó làm loãng dịch nhầy, tăng khả năng đào thải độc tố ra khỏi cơ thể
– Tránh ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ: Những món ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ có thể làm gia tăng tình trạng viêm gây kích ứng niêm mạc dẫn đến tình trạng khạc đờm ra máu kéo dài hơn.
>> Xem thêm: Mẹo chữa ngạt mũi trong 20 giây: Giải pháp cấp tốc cho mọi nguyên nhân
Can thiệp y tế – Điều trị tận gốc nguyên nhân gây bệnh
Với các triệu chứng nặng hơn, kéo dài hoặc đi kèm với các dấu hiệu bất thường như sốt cao, đau họng, đau đầu,…thì việc can thiệp y tế kịp thời sẽ là cách tốt nhất để trị dứt điểm bệnh. Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp sau:
– Kháng sinh đặc hiệu: Được sử dụng khi xác định bệnh nhân bị nhiễm khuẩn
– Thuốc cầm máu: Áp dụng trong trường hợp khạc đờm có máu cấp tính
– Phẫu thuật nội soi hoặc tiểu phẫu với khối u hoặc dị vật
– Hóa trị/ xạ trị: Chỉ định trong điều trị các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư vòm họng, ung thư thanh quản,…
Việc tự ý dùng thuốc hoặc trì hoãn việc thăm khám có thể khiến bệnh tiến triển nhanh và khó điều trị hơn. Vì vậy, hãy chủ động thăm khám khi có dấu hiệu bất thường để được hướng dẫn đúng từ bác sĩ chuyên khoa nhé!
Biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra
Khi xuất hiện triệu chứng khạc đờm ra máu, nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng người bệnh như:
– Mất máu cấp tính: Khi tình trạng khạc đờm có máu diễn ra thường xuyên, số lượng máu nhiều thì có thể gây nên tình trạng xuất huyết nghiêm trọng dẫn đến tình trạng mất máu cấp tính.
– Nhiễm trùng máu: Vi khuẩn sau khi xâm nhập vào vùng mũi-họng có thể lan vào máu gây ra tình trạng nhiễm trùng huyết – Một biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tình trạng suy đa cơ quan
– Tình trạng suy hô hấp tiến triển nhanh: Đường thở bị tắc nghẽn do viêm nặng, khối u có thể gây nên tình trạng khó thở, ảnh hưởng đến hoạt động của tim và não
– Di căn ung thư (nếu nguyên nhân là khối u): Một số khối u ở vùng tai mũi họng thường có khả năng là các khối u ác tính. Việc trì hoãn chẩn đoán và điều trị sẽ tạo điều kiện cho tế bào ung thư di căn sang các cơ quan khác, khiến việc điều trị càng trở nên khó khăn hơn.
Các biện pháp phòng tránh tình trạng khạc đờm ra máu
Tình trạng khạc đờm ra máu có thể là dấu hiệu của bệnh thông thường nhưng cũng có thể là cảnh báo nguy hiểm từ cơ thể. Để phòng ngừa tình trạng khạc đờm ra máu, bạn có thể thực hiện các “phương pháp nhỏ” sau:
– Bỏ thuốc lá và tránh khói thuốc tự động
– Đeo khẩu trang hoặc sử dụng các thiết bị lao động chuyên nghiệp khi cần tiếp xúc với môi trường độc hại, môi trường khói bụi, ô nhiễm
– Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, K để tăng sức đề kháng cho cơ thể
– Thăm khám sức khỏe định kỳ khoảng 6 tháng/lần
Khi phát hiện khạc đờm ra máu dù lượng ít hay nhiều, hãy đến ngay các bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời. Thăm khám sớm giúp tăng hiệu quả điều trị lên tới 70-80% vì vậy nếu có các triệu chứng bất thường, đừng quên ghé ngay phòng khám Quang Hiền để được phục vụ tận tâm nhất nhé!