Lệch vách ngăn mũi là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và chất lượng cuộc sống của nhiều người. Mặc dù nhiều người có thể không nhận ra khi bị lệch vách ngăn, nhưng các triệu chứng của bệnh gây ra không ít khó chịu với người bệnh. Bài viết này sẽ chia sẻ cho bạn cách nhận biết tình trạng này cũng như các giải pháp phù hợp để điều trị.
Lệch vách ngăn mũi là gì và được phân loại như thế nào?
Tình trạng lệch vách ngăn mũiLệch vách ngăn mũi là tình trạng mà vách ngăn mũi bị lệch sang một bên, dẫn đến việc một bên mũi có đường dẫn không khí hẹp hơn bên còn lại. Tình trạng này xảy ra khi vách ngăn mũi, vốn chia đôi hai cánh mũi, bị dịch chuyển, khiến cho mũi bị xiêu vẹo và biến dạng. Mặc dù tỷ lệ hẹp vách ngăn mũi thông thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng nếu tình trạng lệch trở nên nghiêm trọng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như khó thở hoặc tắc nghẽn lỗ mũi.
Lệch vách ngăn mũi thường được phân loại dựa trên mức độ lệch như sau:
- Lệch vách ngăn một Bên (Hình Chữ C): Đây là tình trạng lệch vách ngăn về một bên, thường gây nghẹt mũi ở bên vách ngăn bị vẹo. Người bệnh có thể cảm thấy khó thở, đặc biệt khi bị cảm lạnh hoặc dị ứng.
- Lệch vách ngăn hai bên (Hình Chữ S): Tình trạng này phức tạp hơn, khi vách ngăn có thể vẹo sang cả hai bên. Điều này dẫn đến việc nghẹt mũi cả hai bên, gây khó khăn trong việc hô hấp và có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về mũi.
- Gai hoặc mào vách ngăn mũi: Gai hoặc mào vách ngăn thường xuất hiện ở phần tiếp giáp giữa xương và sụn vách ngăn. Tình trạng này có thể chạm vào niêm mạc mũi, gây ra chảy máu và đau nhức dữ dội cho người bệnh.
- Dày chân vách ngăn: Đây là tình trạng xương ở phần thấp của vách ngăn bị dày lên. Người bệnh có thể cảm thấy khó chịu và có dấu hiệu nghẹt mũi thường xuyên.
Những nguyên nhân gây lệch vách ngăn mũi
Một số trường hợp lệch vách ngăn mũi có nguồn gốc từ bẩm sinh. Trong quá trình mang thai, sự phát triển của bào thai có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến việc vách ngăn mũi bị lệch ngay khi trẻ sinh ra. Ngoài ra, còn có những lí do sau:
- Tổn Thương Mũi: Chấn thương mũi là nguyên nhân phổ biến gây lệch vách ngăn. Với trẻ nhỏ, tình trạng này có thể xảy ra trong quá trình sinh nở. Đối với trẻ em và người lớn, các tai nạn như va chạm thể thao hoặc tai nạn giao thông có thể gây ra chấn thương mũi nghiêm trọng, dẫn đến gãy xương chính mũi và biến dạng vách ngăn. Những yếu tố làm tăng nguy cơ bao gồm chấn thương thể thao và việc không thắt dây an toàn khi lái xe.
- Do lão hóa: Sự lão hóa tự nhiên của cơ thể cũng có thể làm thay đổi cấu trúc của mũi. Theo thời gian, vách ngăn mũi có thể bị vẹo sang một bên do sự thay đổi ở mô liên kết và xương.
- Do viêm nhiễm: Các tình trạng viêm mạn tính như viêm mũi dị ứng và viêm xoang có thể gây ra sự khó chịu cho người bệnh. Việc quẹt mũi thường xuyên do viêm mũi ở trẻ nhỏ, khi vách ngăn chưa phát triển hoàn chỉnh, có thể dẫn đến việc thay đổi cấu trúc vách ngăn, gây ra tình trạng lệch.
- Do phẫu thuật chỉnh hình nâng mũi thất bại: Nhiều người thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ như nâng mũi hoặc thu hẹp cánh mũi, nhưng nếu phẫu thuật không thành công, có thể dẫn đến việc mũi lệch sang một bên. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn có thể gây ra các vấn đề về hô hấp.
Dấu hiệu và cách chẩn đoán chính xác lệch vách ngăn mũi
Theo thống kê, khoảng 80% người mắc lệch vách ngăn mũi mà không biết. Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu dưới đây, có thể bạn đang bị vẹo vách ngăn mũi.
- Nghẹt mũi: Cảm giác khó thở qua mũi, với tình trạng tắc nghẽn có thể xảy ra ở một bên hoặc cả hai bên. Nghẹt mũi thường xuyên nhưng ở mức độ nhẹ, dễ bị bỏ qua. Nếu tình trạng này kéo dài mà không có dấu hiệu viêm nhiễm, bạn nên xem xét khả năng lệch vách ngăn.
- Đau đầu: Cảm giác đau đầu có thể xảy ra ở bên phải hoặc bên trái, tùy thuộc vào bên mũi bị vẹo. Ngoài ra, có thể xuất hiện đau trong hốc mắt cùng bên với vách ngăn lệch. Trong một số trường hợp, đau có thể lan ra vùng chẩm phía sau.
- Viêm Mũi, Viêm Xoang Thường Xuyên: Lệch vách ngăn mũi có thể gây tắc nghẽn lỗ mũi, dẫn đến tình trạng viêm mũi hoặc viêm xoang thường xuyên. Điều này khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và cần điều trị kịp thời.
- Thường xuyên có các hiện tượng như: Ngủ ngáy, giảm độ nhạy khứu giác, nằm ngủ theo một hướng thường xuyên, khô ở một bên mũi, chảy nước mũi sau, có tiếng ồn khi hít vào hoặc thở ra
Để chẩn đoán chính xác mức độ lệch vách ngăn mũi, bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau nhằm xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng lệch.
- Khám lâm sàng: Trong quá trình khám lâm sàng, bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng mũi của bạn, bao gồm việc quan sát bên ngoài và cảm nhận sự thông thoáng của các lỗ mũi. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về các triệu chứng mà bạn đang gặp phải, chẳng hạn như nghẹt mũi, đau đầu, hoặc chảy máu mũi.
- Khai thác bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử bệnh lý cá nhân và gia đình, cũng như các yếu tố có thể góp phần vào tình trạng lệch vách ngăn mũi, chẳng hạn như chấn thương, viêm nhiễm mũi, hay tiền sử phẫu thuật.
- Chẩn đoán hình ảnh: Trong trường hợp lệch vách ngăn nặng hoặc có nhiều biến chứng, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để có cái nhìn rõ hơn về tình trạng của bạn:
- Nội soi Tai-Mũi-Họng: Sử dụng dụng cụ nội soi chuyên biệt, bác sĩ có thể theo dõi trực tiếp toàn bộ vách ngăn mũi. Phương pháp này cho phép bác sĩ quan sát các bất thường và chẩn đoán bệnh lý một cách chính xác hơn.
- Chụp X-quang Vùng Mặt: Chụp X-quang vùng mặt sẽ cung cấp hình ảnh phản ánh tình trạng lệch vách ngăn ở phần xương. Điều này giúp bác sĩ hiểu rõ hơn về cấu trúc xương mũi và các vấn đề liên quan.
- Chụp CT Mũi Xoang: Phương pháp chụp CT có hình ảnh rõ nét, cho phép bác sĩ quan sát chi tiết bên trong khoang mũi, kể cả những khu vực hẹp nhất và sâu nhất. Đồng thời, chụp CT cũng giúp khảo sát tình trạng biến chứng viêm các xoang do lệch vách ngăn gây ra.
Những cách để điều trị lệch vách ngăn mũi
Lệch vách ngăn mũi ở mức độ nhẹ thường không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu bạn gặp phải các triệu chứng nặng cần có sự điều trị và can thiệp kịp thời.
Điều trị bằng thuốc
Điều trị bằng các loại thuốc sau chủ yếu nhằm giảm triệu chứng nghẹt mũi do phù nề niêm mạc và viêm mũi xoang nhưng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ:
- Thuốc nhỏ mũi co mạch: Giúp giảm sưng mô mũi, làm thông thoáng đường thở ở cả hai bên cánh mũi.
- Thuốc xịt mũi chứa Corticosteroid: Có tác dụng giảm sưng tấy bên trong đường thở, hạn chế chảy dịch mũi.
- Thuốc Kháng Histamin: Ngăn ngừa các triệu chứng dị ứng, bao gồm nghẹt mũi và sổ mũi.
Can thiệp phẫu thuật
Khi điều trị nội khoa bằng thuốc không đạt hiệu quả, phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn trở thành phương pháp điều trị thường được áp dụng. Bệnh nhân sẽ được gây mê. Sau đó, bác sĩ sẽ tách các phần niêm mạc ở hai bên vách ngăn mũi, loại bỏ phần vách ngăn bị lệch và đặt lại niêm mạc vào vị trí ban đầu. Khi loại bỏ sụn xương thừa, vách ngăn và đường mũi sẽ được nắn thẳng.
Sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ đặt một miếng xốp mềm vào một bên hốc mũi để cố định vách ngăn. Bệnh nhân sẽ được chuyển vào phòng hồi sức cho đến khi tỉnh lại. Khi tỉnh, bệnh nhân có thể thở bằng một bên mũi; đến sáng hôm sau, miếng xốp sẽ được rút ra và bạn sẽ có thể thở bằng cả hai bên mũi. Thông thường, bệnh nhân có thể xuất viện sau một ngày và tái khám sau một tuần.
Kết luận
Qua nội dung trên đây, chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu về tình trạng lệch vách ngăn mũi, vấn đề vốn được nhiều người thắc mắc. Hãy liên hệ ngay với Phòng Khám Tai mũi họng Quang Hiền qua Zalo và hotline 0904773546 để được tư vấn thêm bạn nhé.