Viêm amidan hốc mủ là tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng ở amidan, thường gây đau rát họng, hôi miệng và sốt. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả.
Viêm amidan là một trong những bệnh lý tai mũi họng phổ biến, có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn. Vậy amidan hốc mủ là gì? Việc nhận biết bệnh viêm amidan mủ sớm và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng, giúp phòng tránh các biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về căn bệnh này qua các phần dưới đây.
Viêm amidan hốc mủ là gì? Cấu trúc amidan giải thích vì sao bạn dễ mắc bệnh
Viêm amidan là tình trạng sưng viêm ở hai khối amidan nằm ở hai bên thành họng. Đây là một phần của hệ miễn dịch, có nhiệm vụ ngăn chặn vi khuẩn và virus xâm nhập qua đường hô hấp. Khi phải hoạt động quá mức hoặc bị nhiễm trùng lặp đi lặp lại, amidan có thể bị viêm, gây đau họng, sốt, khó nuốt và nhiều triệu chứng khó chịu khác.
Amidan là một dạng tổ chức lympho hình hạt đậu, nằm đối xứng hai bên họng, có nhiều hốc và rãnh nhỏ li ti trên bề mặt. Các hốc này giúp “bắt giữ” vi khuẩn, virus đi qua đường miệng – mũi để bảo vệ cơ thể.
Tuy nhiên, khi các hốc này bị tắc nghẽn bởi xác bạch cầu, mảnh vụn thức ăn, bụi bẩn và vi sinh vật chết, chúng sẽ tích tụ thành các ổ mủ màu trắng đục hoặc xanh nhạt. Đây chính là tình trạng được gọi là viêm amidan hốc mủ – còn được biết đến với tên gọi amidan hốc mủ bã đậu do hình dạng đặc trưng của các khối mủ.
Nguyên nhân gây viêm amidan hốc mủ
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây bệnh này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những yếu tố chính dẫn đến viêm amidan hốc mủ.
Nhiễm vi khuẩn, virus
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây viêm amidan hốc mủ là sự xâm nhập của các vi khuẩn và virus. Các loại vi khuẩn như liên cầu khuẩn (Streptococcus) và tụ cầu khuẩn (Staphylococcus) thường xuyên là tác nhân chính gây nhiễm trùng ở amidan. Bên cạnh đó, các virus gây cảm lạnh, cúm cũng có thể khiến amidan bị viêm và dẫn đến tình trạng tích tụ mủ trong các hốc amidan.
Vệ sinh răng miệng kém
Vệ sinh răng miệng kém là một yếu tố thuận lợi để vi khuẩn phát triển, nhất là khi có thức ăn thừa hoặc vi khuẩn tồn đọng lâu ngày trong miệng. Các vi khuẩn này có thể dễ dàng xâm nhập vào các hốc amidan, gây viêm nhiễm và tạo thành mủ.
Biến chứng từ viêm amidan cấp không điều trị triệt để
Nếu viêm amidan cấp tính không được điều trị đúng cách, tình trạng viêm có thể trở nên mãn tính và gây ra các ổ mủ trong các hốc amidan. Việc không điều trị dứt điểm khiến bệnh tái phát nhiều lần, dễ dẫn đến viêm amidan hốc mủ.
Triệu chứng nhận biết viêm amidan hốc mủ
Viêm amidan hốc mủ thường có những triệu chứng dễ nhận biết. Nếu bạn hoặc người thân có những dấu hiệu dưới đây, cần thăm khám bác sĩ ngay để có phương pháp điều trị kịp thời.
Hơi thở có mùi hôi
Hơi thở có mùi hôi, dù đã vệ sinh răng miệng kỹ, là dấu hiệu điển hình của viêm amidan hốc mủ. Mùi hôi này xuất hiện do sự tích tụ mủ trong các hốc amidan và sự phân hủy của vi khuẩn và tế bào chết.
Xuất hiện các chấm trắng, mủ trong hốc amidan
Khi quan sát vào họng, bạn có thể thấy các chấm mủ nhỏ, có màu trắng hoặc xanh nhạt, lẫn trong các hốc amidan. Đây chính là dấu hiệu nhận biết rõ ràng của viêm amidan hốc mủ.
Sốt, mệt mỏi, đau tai, đau đầu
Bệnh nhân viêm amidan hốc mủ thường có các triệu chứng như sốt nhẹ (từ 37.5°C đến 38.5°C), mệt mỏi, đau tai và đau đầu. Những triệu chứng này cho thấy tình trạng nhiễm trùng đang lan rộng.
Hạt mủ nhỏ như hạt tấm, màu trắng/xanh lẫn trong các hốc amidan
Các hạt mủ nhỏ có thể dễ dàng nhìn thấy trong các hốc amidan, với màu trắng hoặc xanh lẫn trong vùng viêm. Những hạt này là dấu hiệu điển hình của tình trạng amidan bị nhiễm trùng và tạo thành mủ.
Vùng amidan sưng đỏ, đau rát khi nuốt nước bọt
Ngoài đau họng, người bệnh còn cảm thấy đau rát, khó chịu khi nuốt nước bọt. Vùng amidan sẽ sưng đỏ, gây cản trở việc ăn uống và nuốt.
Với những triệu chứng này, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định chính xác tình trạng bệnh và điều trị kịp thời. Nếu không được can thiệp đúng cách, viêm amidan hốc mủ có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Biến chứng khó lường khi chủ quan với viêm amidan hốc mủ
Viêm amidan hốc mủ không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Khi các ổ mủ tồn tại lâu ngày và không được điều trị, chúng có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng.
Áp xe amidan
Khi mủ trong các hốc amidan lan rộng và không được thoát ra ngoài, có thể hình thành áp xe amidan. Đây là tình trạng mủ tích tụ trong một khoang kín trên amidan, gây sưng đau dữ dội, khiến người bệnh không thể há miệng hoặc nuốt một cách bình thường. Áp xe amidan rất đau và cần được can thiệp y tế ngay để rút mủ và ngừng nhiễm trùng.
Viêm tấy quanh amidan
Khi vi khuẩn và mủ lan sâu vào các mô xung quanh amidan, chúng có thể gây viêm tấy quanh amidan. Đây là một dạng nhiễm trùng nghiêm trọng có thể lan rộng đến các bộ phận khác của cổ họng, gây nguy cơ nhiễm khuẩn huyết – tình trạng nhiễm trùng lan vào máu, đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Viêm cầu thận, thấp tim
Các độc tố vi khuẩn từ viêm amidan hốc mủ có thể xâm nhập vào máu và tấn công các cơ quan quan trọng như tim và thận. Điều này có thể dẫn đến viêm cầu thận (viêm nhiễm ở thận) và thấp tim (viêm ở tim), gây ra những hậu quả lâu dài và khó điều trị. Các biến chứng này có thể làm suy giảm chức năng tim, thận, và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Cách điều trị viêm amidan hốc mủ
Việc điều trị viêm amidan hốc mủ cần được tiến hành kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Điều trị nội khoa
Khi viêm amidan hốc mủ do vi khuẩn gây ra, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn và giảm viêm. Đồng thời, kháng viêm sẽ giúp làm dịu triệu chứng sưng, đau.
Bên cạnh đó, việc vệ sinh răng miệng đúng cách giúp loại bỏ vi khuẩn, mảnh vụn thức ăn, và giảm bớt sự tích tụ mủ trong amidan. Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn có thể hỗ trợ làm sạch họng và giảm viêm.
Can thiệp ngoại khoa
Trong những trường hợp viêm amidan hốc mủ tái phát nhiều lần hoặc amidan gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị cắt amidan. Đây là biện pháp can thiệp ngoại khoa giúp loại bỏ ổ viêm, ngăn ngừa tái phát và cải thiện sức khỏe cho người bệnh.
Điều trị tại nhà, dân gian (chỉ mang tính hỗ trợ)
Các phương pháp điều trị dân gian có thể giúp hỗ trợ giảm triệu chứng và cải thiện sức khỏe cổ họng.
- Mật ong giúp làm dịu cổ họng và có tính kháng khuẩn.
- Gừng và tỏi có tính kháng viêm, hỗ trợ giảm đau và chống vi khuẩn.
- Nước muối sinh lý là phương pháp đơn giản giúp sát khuẩn và làm sạch vùng họng.
Phòng ngừa viêm amidan hốc mủ
Việc phòng ngừa viêm amidan hốc mủ là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh.
Giữ ấm cổ họng, tránh gió lạnh
Tránh để cổ họng bị lạnh và ẩm ướt, đặc biệt trong mùa đông hoặc khi thay đổi thời tiết. Giữ ấm cổ họng sẽ giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm và bảo vệ amidan khỏi các tác nhân gây hại.
Uống đủ nước, ăn uống đầy đủ chất
Cung cấp đủ nước và một chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức đề kháng, bảo vệ hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm. Những thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, kiwi có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa vi khuẩn.
Tránh tiếp xúc với khói bụi, môi trường ô nhiễm
Khói bụi, ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và viêm họng. Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, đặc biệt là khi có các dấu hiệu viêm họng hoặc viêm amidan.
Bị viêm amidan hốc mủ phải làm sao? 3 phương pháp điều trị tại phòng khám Quang Hiền
Khi bị viêm amidan hốc mủ, việc điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là 3 phương pháp điều trị hiệu quả:
Điều trị nội khoa giai đoạn đầu
Đối với bệnh ở giai đoạn đầu, bác sĩ tại Phòng Khám Đa Khoa Quang Hiền khuyến cáo sử dụng kháng sinh nhóm Beta-lactam hoặc Macrolid trong 7-10 ngày, kết hợp súc họng bằng dung dịch sát khuẩn và giảm đau, hạ sốt bằng Paracetamol khi cần.
Thủ thuật rửa hốc amidan
Khi mủ đóng thành khối lớn, bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên khoa để hút sạch mủ và chiếu plasma lạnh giúp tiêu viêm, phục hồi nhanh chóng.
Khi nào cần cắt amidan?
Cắt amidan được chỉ định khi viêm tái phát nhiều lần (5-6 lần/năm), hoặc amidan sưng to gây khó thở, ngủ ngáy, hoặc có biến chứng như áp xe amidan, viêm tim, thận.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng viêm amidan hốc mủ, hãy đến Phòng Khám Đa Khoa Quang Hiền để được thăm khám và điều trị hiệu quả, bảo vệ sức khỏe lâu dài.